ประวัติการค้นพบ พระร่วงหลังรางปืน วัดพระศรีมหาธาตุ อ.ศรีสัชนาลัย จ.สุโขทัย
สวัสดีครับ ท่านผู้อ่านที่รักทุกท่าน พระเครื่องที่เป็นพระกรุประเภทเนื้อชินนั้นผมเองชื่นชอบพระเนื้อชินตะกั่วสนิมแดงมากที่สุด เนื่องจากสีของผิวสนิมที่ปกคลุมนั้นสวยงาม มีทั้งสนิมไขและสนิมแดงขึ้นแซมปะปนกันไป ทำให้มีเสน่ห์สวยงาม โดยธรรมชาติสรรค์สร้าง พระเนื้อชินตะกั่วสนิมแดงที่โดดเด่นและมีค่านิยมสูงมากก็คือพระร่วงหลังรางปืน สวรรคโลก ซึ่งได้รับการยกย่องมาช้านานตั้งแต่สมัยอดีต ท่านอาจารย์ตรียัมปวาย ท่านได้แต่งโคลงยกย่องไว้ว่า
ศรีสัชนาลัยพระร่วงเจ้า จอมองค์ เอกแฮ
ห้ามญาติยอกรผจง เจิดแผ้ว
รางปืนร่องหลังคง กระพันยิ่ง
มหาอุตม์นิยมยิ่งแก้ว ก่องเนื้อแดงฉาน
พระร่วงหลังรางปืน เป็นพระที่ขุดพบจากบริเวณพระปรางค์ วัดพระศรีมหาธาตุ อ.ศรีสัชนาลัย จ.สุโขทัย พระปรางค์ศรีรัตนมหาธาตุเป็นสถาปัตยกรรมสกุลช่างลพบุรี สร้างขึ้นเป็นพุทธาวาสโดยตรง ได้รับการปฏิสังขรณ์และแก้ไขดัดแปลงหลายครั้งหลายครา ทั้งในสมัยสุโขทัยและอยุธยา ต่อมาภายหลังรับการขุดแต่งโดยกรมศิลปากร ครั้งแรกเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ.2497
ต่อมาในปีพ.ศ.2499 ต้นปี ได้มีกลุ่มคนร้ายลักลอบเข้ามาขุดเจาะบริเวณฐานพระพุทธรูปในวิหารด้านทิศตะวันตกขององค์พระปรางค์ และได้พบไหโบราณ 1 ใบอยู่ในโพรงดินปนทราย ลักษณะคล้ายหม้อทะนนหรือกระโถนเคลือบสีขาว ไม่มีลวดลาย ภายในไหโบราณ นี้พบว่าบรรจุพระพุทธรูปสกุลช่างลพบุรี 5 องค์ มีพระพุทธรูปยืนปางห้ามสมุทรทรงเทริด เนื้อสัมฤทธิ์ พระพุทธรูปปางนาคปรก เนื้อสัมฤทธิ์ พระพุทธรูปนั่งในซุ้มเรือนแก้ว เนื้อสัมฤทธิ์ และพระร่วงหลังรางปืนอีกประมาณสองร้อยองค์ ต่อมาทั้งไหและพระพุทธรูปทั้งหมดได้มีผู้นำเข้ามาขายที่เวิ้งนครเกษม ในส่วนของพระเครื่องก็ได้มีการแบ่งกันไปและขายให้กับนักสะสมพระเครื่อง พระที่พบนั้นส่วนใหญ่จะชำรุดตามขอบบ้างเสียเป็นส่วนใหญ่ ที่สมบูรณ์จริงๆ นั้นพบน้อยมาก
พระร่วงที่พบนี้ ศิลปะเป็นแบบลพบุรี เอกลักษณะของพระร่วงกรุนี้ก็คือด้านหลังจะปรากฏร่องรางที่ด้านหลังเกือบทุกองค์ มีบ้างที่ด้านหลังเป็นแบบหลังตัน แต่จะมีร่องรอยคล้ายๆ กาบหมากหรือเสี้ยนตาลปรากฏอยู่ที่ด้านหลังทุกองค์ เนื้อพระที่พบเกือบทั้งหมดจะเป็น พระเนื้อชินตะกั่วสนิมแดง ที่พบเป็นเนื้อชินเงินก็มี บ้างแต่ก็ไม่กี่องค์ พุทธลักษณะ ของพระร่วงกรุนี้ จะมีส่วนคล้ายกับพระร่วงหลังลายผ้าของกรุวัดพระศรีรัตนมหาธาตุลพบุรีมาก แตกต่างกันเพียงเล็กน้อย เช่น ที่ด้านหลังเป็นแบบหลังร่องรางกับหลังลายผ้าเท่านั้นที่สังเกตได้ชัด ในส่วนด้านหลังของพระร่วงหลังรางปืน ร่องรางที่ปรากฏนั้นเท่าที่เคยเห็นมาจะมีพบอยู่สองแบบคือเป็นแบบรางกว้างและแบบรางแคบ ที่สำคัญต้องปรากฏรอยเส้นเสี้ยนเป็นทิวแถวขนานกันไปตามความยาวของร่อง
ในส่วนของผิวสนิมนั้น วรรณะของสนิมออกแดงแกมม่วงสลับไขขาว สีสนิมของแท้ๆ นั้นจะมีสีสนิมไม่เสมอกันทั้งองค์ จะมีอ่อนแก่สลับกันไป ซึ่งเป็นการเกิดขึ้นโดยธรรมชาติ ผิวสนิมของพระร่วงหลังรางปืนจะมีผิวสนิมขึ้นจับทั่วทั้งองค์ ผิวของสนิม มักจะแตกระแหงเป็นเส้นเล็กๆ คล้ายใยแมงมุม การแตกใยแมงมุมของสนิมแดงไปในทิศทางต่างๆ ซับซ้อน ซึ่งเป็นเอกลักษณะ ของสนิมแดงของแท้ที่ขึ้นเต็มเป็นปื้นมักจะเป็นเช่นนี้ครับ
ในวันนี้ผมก็ได้นำรูปพระร่วงหลังรางปืน องค์ที่สมบูรณ์มากองค์หนึ่งของกรุนี้มาให้ชมกันครับ
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น